X IŞINLARININ OLUŞUMU

                                          Katottan salınan elektronlar yüksek gerilim altında metal hedefe doğru hızlandırılır. Hedefe çarpan elektronlar metal hedef içinde büyük bir ivme ile yavaşlayarak dururlar. İvmeli hareket yapan yüklü parçacıkların elektromağnetik ışıma yaptıkları bilinmektedir. O halda ivmeli hareket yapan elektronlara eşlik eden ışımayı X ışını olarak düşünmelidir.

                                         

                                             Metal hedefe çarpan elektronların büyük bir bölümü kinetik enerjilerini hedef atomları ile birden fazla çarpışma yaparak kademeli olarak yitirdiklerinden X ışını oluşturmayıp hedefi ısıtırlar.

                                             Bazı elektronlar ise kinetik enerjilerinin büyük bir bölümünü ya da tamamını hedef atomları ile yaptığı bir tek çarpışmada kaybederler. İşte bu enerji X ışını olarak ortaya çıkar.

                                             Bu durumda oluşan X ışınlarının maksimum frekansı;

                                             h.fmax = Ek = e.V

                                             fmax = ( e.V / h )

                                             Elektronlar anoda v0 hızı ile çarpmış ve '' d '' uzaklıkta durmuş olsunlar. İvmeli hareket ile de olsa '' d '' yolunu

                                             vort = ( vson + v0 / 2 ) = v0 / 2 ortalama ile alırlar.

                                             '' d '' yolunu v0 / 2 ortalama hızı ile '' t '' sürede almışlarsa;

                                             t = d / vort = d / ( v0 / 2 )

                                             t = 2d / v0 bulunur. Buna göre X ışınlarının periyotları

                                             Tx = 2d / v0 frekansları da

                                             fx = v0 / 2d    bulunur.

                                             NOT : X ışınlarının periyotları durma sürelerine eşittir.

                                                       tduruş = Tx

                                             NOT : X ışınlarının oluşumuna ters fotoelektrik olay olarak bakılabilir.

                                             X Işınlarının Özellikleri

                                             1. Gözle görünmezler, çünkü dalga boyları çok küçüktür. ( 0,01A° ile 1A° arasınad )

                                             2. Doğrusal bir yol boyunca C = 300.000.000 m/s hızla yayılırlar.

                                             3. Fotoğraf filmine etki ederler bu bakımdan film çekiminde kullanılırlar.

                                             4. Dalga boyları çok küçük, frekansları da çok büyük olduklarından enerjileri çok büyüktür. ( EX = h.fx )

                                             5. Yüksek enerjili olduklarından canlı hücrelere zarar verirler.

                                             6. Saydam olmayan maddelerden bile geçebilirler. Ancak kurşun tabakalardan geçemezler.

                                             7. Gazların içinden geçerlerken iyonlaşmaya sebep olurlar.

                                             8. Elektrik bakımından yüksüzdürler. Bu bakımdan elektrik ve mağnetik alandan etkilenmezler.

                                             9. Maddeler tarafından soğurulurlar.

                                           10. Girişim ve kırınım olaylarını gerçekleştirirler.