YATAY DÜZLEMDE ÇEMBERSEL HAREKET

                            Bir cismin hız vektörüne paralel olarak etki eden kuvvet, hız vektörünün büyüklüğünü değiştirir. Sabit bir kuvvet her zaman hıza dik kalırsa hızın büyüklüğü değişmez.

                            Bir cisme; hız vektörüne daima dik olan büyüklüğü sabit bir kuvvet uygulanırsa cisim çembersel bir yörüngede hareket eder.

                            Öyleyse çembersel hareket yapan cismin hızının yönü değişir, büyüklüğü değişmez.

                            Çembersel Hareket Terimleri

                            1- Konum vektörü

                            Cismin bulunduğu noktayı çember merkezine birleştiren ve yönü bulunduğu noktaya doğru olan vektöre denir.

                             2- Periyot ( T ) : Cismin bir tam devrini yapması için geçen süreye denir. Birimi saniyedir.

                             3 - Frekans ( f ) : Cismin birim zamanda ( bir saniye ) yaptığı devir sayısına denir. Birimi

                                Tanımlardan

                                T.f = 1    sonucu bulunur.

                                T = 1/f      f = 1/T

                               4- Açısal hız ( w ) : Konum vektörünün birim zamanda taradığı açının radyan cinsinden verilmesine açısal hız denir.

                               R, T saniyede 2π Radyan döneceğinden açısal hız: w = 2π/T Radyandır.

                               Açısal hız: w = 2π/T = 2π.f    şeklinde yazılabilir.

                               5- Çizgisel hız ( v ) : Çembersel hareket yapan cismin yörünge üzerinde birim zamanda aldığı yola denir.

                               Hız vektörü daima yörüngeye teğet olduğundan teğet hız adını da alır.

                               Cisim T s de 2πR yolunu alacağından çizgisel hız: v = 2πR/T = 2πR.f  olarak yazılabilir.

                               Ayrıca çizgisel hız ile açısal hız arasında

                               v = 2πR/T   ; v = w.R     eşitliği yazılabilir.

MERKEZCİL İVME

                               Çembersel hareket yapan cismin hız vektörü yön değiştirince vektörel hızda gibi bir değişme meydana gelir. Bir cismin ivmesi Buna göre hız vektörünün değişmesi yönünde cisim ivme kazanacaktır. Bu ivme şekilden de görüldüğü gibi çemberin merkezine doğru yöneldiği için merkezcil ivme adını alır.

                              Merkezcil ivmeyi: bağıntısından buluruz. Burada ( - ) işareti vektörü ile nün zıt yönde olduklarını belirtir. Merkezcil ivmeyi açısal hız ve çizgisel hızlar cinsinden de yazabiliriz.

                               Merkezcil ivme vektörü çizgisel hız vektörüne dik olduğundan eşitliğin önüne vektör işareti konulmaz. Düzgün çembersel hareket yapan bir cismin hız vektörü s de kadar değişmez ise, bu zaman aralığındaki ortalama ivme vektörünü;